Jump to content
Main menu
Main menu
move to sidebar
hide
Navigation
Main page
Recent changes
Random page
Help about MediaWiki
Special pages
Niidae Wiki
Search
Search
Appearance
Create account
Log in
Personal tools
Create account
Log in
Pages for logged out editors
learn more
Contributions
Talk
Editing
Cushitic languages
(section)
Page
Discussion
English
Read
Edit
View history
Tools
Tools
move to sidebar
hide
Actions
Read
Edit
View history
General
What links here
Related changes
Page information
Appearance
move to sidebar
hide
Warning:
You are not logged in. Your IP address will be publicly visible if you make any edits. If you
log in
or
create an account
, your edits will be attributed to your username, along with other benefits.
Anti-spam check. Do
not
fill this in!
==Comparative vocabulary== ===Basic vocabulary=== Sample basic vocabulary of Cushitic languages from Vossen & Dimmendaal (2020:318) (with PSC denoting Proto-Southern Cushitic):<ref name="Vossen">Vossen, Rainer and Gerrit J. Dimmendaal (eds.). 2020. ''The Oxford Handbook of African Languages''. Oxford: Oxford University Press.</ref> {| class="wikitable sortable" ! colspan = "1" | Branch ! colspan = "1" | Northern ! colspan = "1" | Southern ! colspan = "2" | Eastern ! colspan = "2" | Central |- ! Gloss !! [[Beja language|Beja]]<ref>Roper, E.M. (1928). ''Tu Beḍawiɛ: Grammar, texts and vocabulary''. Hertford: Stephen Austin and Sons.</ref> !! [[Iraqw language|Iraqw]]<ref>Kieβling, Roland (2002). ''Iraqw texts''. (Archiv afrikanistischer Manuskripte, 4.) Köln: Rüdiger Köppe Verlag.</ref><ref>Kieβling, R., and Mous, M. (2003). ''The Lexical Reconstruction of West-Rift Southern Cushitic''. Cologne: Rüdiger Köppe.</ref> !! [[Oromo language|Oromo]]<ref>Mahdi Hamid Muudee (1995). ''Oromo Dictionary I''. Atlanta: Sagalee Oromoo Publishing.</ref> !! [[Somali language|Somali]]<ref>Puglielli, A. & Mansuur, C. (2012). ''Qaamuuska Af-Soomaaliga''. Roma: RomaTrE-Press.</ref> !! [[Awngi language|Awŋi]]<ref>Appleyard, D. (2006). ''A Comparative Dictionary of the Agäw Languages''. Cologne: Rüdiger Köppe.</ref> !! [[Qimant language|Kemantney]]<ref>Zelealem Leyew (2003). ''The Kemantney Language: A sociolinguistic and grammatical study of language replacement''. Cologne: Rüdiger Köppe.</ref> |- | 'foot' || ragad/lagad || yaaee || miila/luka || lug || lɨk<sup>w</sup> || lɨk<sup>w</sup> |- | 'tooth' || kwire || siħinoo || ilkee || ilig|| ɨrk<sup>w</sup>í || ɨrk<sup>w</sup> |- | 'hair' || hami/d.ifi || seʔeengw || dabbasaa || timo || ʧiʧifí || ʃibka |- | 'heart' || gin'a || muuná || onnee || wadne || ɨʃew || lɨbäka |- | 'house' || gau/'anda || doʔ || mana || guri/min || ŋɨn || nɨŋ |- | 'wood' || hindi || ɬupi || mukha || qori/alwaax|| kani || kana |- | 'meat' || ʃa/dof || fuʔnaay || foon || so'/hilib || ɨʃʃi || sɨya |- | 'water' || yam || maʔay || biʃan || biyo/maayo || aɣu || ax<sup>w</sup> |- | 'door' || ɖefa/yaf || piindo || balbala || irrid/albaab || lɨmʧi/sank || bäla |- | 'grass' || siyam/ʃuʃ || gitsoo || ʧ'itaa || caws || sig<sup>w</sup>i || ʃanka |- | 'black' || hadal/hadod || boo || gurraʧʧa || madow || ʧárkí || ʃämäna |- | 'red' || adal/adar || daaʕaat || diimaa || cas/guduud || dɨmmí || säraɣ |- | 'road' || darab || loohi || karaa/godaana || jid/waddo || dad || gorwa |- | 'mountain' || reba || tɬooma || tuullu || buur || kán || dɨba |- | 'spear' || fena/gwiʃ'a || *laabala (PSC) || waraana || waran || werém || ʃämärgina |- | 'stick' (n) || 'amis/'adi || *ħada || ulee/dullaa || ul || gɨmb || kɨnbɨ |- | 'fire' || n'e || ʔaɬa || ibidda || dab || leg || wɨzɨŋ |- | 'donkey' || mek || daqwaay || haare || dameer || dɨɣ<sup>w</sup>arí || dɨɣora |- | 'cat' || bissa/kaffa || maytsí || adure || bisad/dummad || anguʧʧa || damiya |- | 'dog' || yas/mani || seeaay || seere || eey || gɨséŋ || gɨzɨŋ |- | 'cow' || ʃ'a/yiwe || ɬee || sa'a || sac || ɨllwa || käma |- | 'lion' || hada || diraangw || lenʧ'a || libaax || wuʤi || gämäna |- | 'hyena' || galaba/karai || *bahaa (PSC) || waraabo || waraabe || ɨɣ<sup>w</sup>í || wäya |- | 'sister' || kwa || ħoʔoo || obboleeytii || walaalo/abbaayo || séná || ʃän |- | 'brother' || san || nana || obboleessa || walaal/abboowe || sén || zän |- | 'mother' || de || aayi || haaɗa || hooyo || ʧwá || gäna |- | 'father' || baba || taata || aabba || aabbe || tablí || aba |- | 'sit' || s'a/ʈaʈam || iwiit || taa'uu || fadhiiso || ɨnʤik<sup>w</sup>- || täkosɨm- |- | 'sleep' || diw/nari || guuʔ || rafuu || hurud || ɣur\y- || gänʤ- |- | 'eat' || tam/'am || aag || ɲaaʧʧu || cun || ɣ<sup>w</sup>- || x<sup>w</sup>- |- | 'drink' || gw'a/ʃifi || wah || ɗugaaiti || cab || zɨq- || ʤax- |- | 'kill' || dir || gaas || aʤʤeesuu || dil || k<sup>w</sup>- || k<sup>w</sup>- |- | 'speak' || hadid/kwinh || ʔooʔ || dubbattu || hadal || dibs- || gämär- |- | 'thin' || 'iyai/bilil || *ʔiiraw (PSC) || hap'ii || caato || ɨnʧu || k'ät'än- |- | 'fat' || dah/l'a || *du/*iya (PSC) || furdaa || shilis/buuran || morí || wäfär- |- | 'small' || dis/dabali || *niinaw (PSC) || t'innoo || yar || ʧɨlí || ʃig<sup>w</sup>ey |- | 'big' || win/ragaga || *dir (PSC) || guddaa/dagaaga || weyn || dɨngulí || fɨraq |} ===Numerals=== Comparison of numerals in individual Cushitic languages:<ref name="ChanNumeralsNC">{{cite book|chapter=The Niger-Congo Language Phylum|last=Chan|first=Eugene|title=Numeral Systems of the World's Languages|date=2019}}</ref> {| class="wikitable sortable" style="font-size: 85%" ! Classification !! Language !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 |- | North || [[ISO 639:bej|Beja (Bedawi)]] || ɡaːl || ˈmale || mheːj || ˈfaɖiɡ || eːj (lit: 'hand') || aˈsaɡ<sup>w</sup>ir (5 + 1) || asaːˈrama (5 + 2) || asiˈmheːj (5 + 3) || aʃˈʃaɖiɡ (5 + 4) || ˈtamin |- | Central || [[ISO 639:byn|Bilin (Bilen)]] || lax<sup>w</sup> / la || ləŋa || səx<sup>w</sup>a || sədʒa || ʔank<sup>w</sup>a || wəlta || ləŋəta || səx<sup>w</sup>əta || səssa || ʃɨka |- | Central, Eastern || [[ISO 639:xan|Xamtanga]] || lə́w || líŋa || ʃáq<sup>w</sup>a || síza || ák<sup>w</sup>a || wálta || láŋta / lánta || sə́wta || sʼájtʃʼa || sʼɨ́kʼa |- | Central, Southern || [[ISO 639:awn|Awngi]] || ɨ́mpɨ́l / láɢú || láŋa || ʃúɢa || sedza || áŋk<sup>w</sup>a || wɨ́lta || láŋéta || sóɢéta || sésta || tsɨ́kka |- | Central, Western || [[ISO 639:ahg|Kimant (Qimant)]] || laɣa / la || liŋa || siɣ<sup>w</sup>a || sədʒa || ank<sup>w</sup>a || wəlta || ləŋəta || səɣ<sup>w</sup>əta || səssa || ʃɨka |- | East, Highland || [[ISO 639:alw|Alaaba]] || matú || lamú || sasú || ʃɔːlú || ʔɔntú || lehú || lamalá || hizzeːtú || hɔnsú || tɔnnsú |- | East, Highland || [[ISO 639:bji|Burji]] || mitʃːa || lama || fadia || foola || umutta || lia || lamala || hiditta || wonfa || tanna |- | East, Highland || [[ISO 639:drs|Gedeo]] || mitte || lame || sase || ʃoole || onde || dʒaane || torbaane || saddeeta || sallane || tomme |- | East, Highland || [[ISO 639:hdy|Hadiyya]] || mato || lamo || saso || sooro || onto || loho || lamara || sadeento || honso || tommo |- | East, Highland || [[ISO 639:ktb|Kambaata]] || máto || lámo || sáso || ʃóolo || ónto || lého || lamála || hezzéeto || hónso || tordúma |- | East, Highland || [[ISO 639:liq|Libido]] || mato || lamo || saso || sooro || ʔonto || leho || lamara || sadeento || honso || tommo |- | East, Highland || [[ISO 639:sid|Sidamo (Sidaama)]] || mite || lame || sase || ʃoole || onte || lee || lamala || sette || honse || tonne |- | East, Dullay || [[ISO 639:gwd|Gawwada]] || tóʔon || lákke || ízzaħ || sálaħ || xúpin || tappi || táʔan || sétten || kóllan || ħúɗɗan |- | East, Dullay || [[ISO 639:tsb|Tsamai (Ts'amakko)]] || doːkːo || laːkːi || zeːħ || salaħ || χobin || tabːen || taħːan || sezːen || ɡolːan || kuŋko |- | East, Konsoid|| [[ISO 639:dox|Bussa (Harso-Bobase)]] || tóʔo || lakki, lam(m)e,<br/>lamay || ezzaħ,<br/>siséħ || salaħ || xúpin || cappi || caħħan || sásse /sésse || kollan || húddʼan |- | East, Konsoid|| [[ISO 639:gdl|Dirasha (Gidole)]] || ʃakka(ha) (fem.) /<br/>ʃokko(ha) (masc.) || lakki || halpatta || afur || hen || lehi || tappa || lakkuʃeti || tsinqoota || hunda |- | East, Konsoid|| [[ISO 639:kxc|Konso]] || takka || lakki || sessa || afur || ken || lehi || tappa || sette || saɡal || kuɗan |- | East, Oromo || [[ISO 639:orc|Orma]] || tokkō || lamā || sadi || afurī || ʃanī || dʒa || torbā || saddeetī || saɡalī || kuɗenī |- | East, Oromo || [[ISO 639:gaz|West Central Oromo]] || tokko || lama || sadii || afur || ʃani || dʒaha || torba || saddet || saɡal || kuɗan |- | East, Saho-Afar || [[ISO 639:aar|Afar]] || enèki / inìki || nammàya || sidòħu /<br/>sidòħoòyu || ferèyi /<br/>fereèyi || konòyu /<br/>konoòyu || leħèyi /<br/>leħeèyi || malħiini || baħaàra || saɡaàla || tàbana |- | East, Saho-Afar || [[ISO 639:ssy|Saho]] || inik || lam:a || adoħ || afar || ko:n || liħ || malħin || baħar || saɡal || taman |- | East, Rendille-Boni || [[ISO 639:bob|Boni]] || kóów, hál-ó (masc.) /<br/>hás-só (fem) || lába || síddéh || áfar || ʃan || líh || toddóu || siyyéèd || saaɡal || tammán |- | East, Rendille-Boni || [[ISO 639:rel|Rendille]] || kôːw /<br/>ko:kalɖay (isolated form) || lámːa || sɛ́jːaħ || áfːar || t͡ʃán || líħ || tɛːbá || sijːɛ̂ːt || saːɡáːl || tomón |- | East, Somali || [[ISO 639:gex|Garre (Karre)]] || kow || lamma || siddeh || afar || ʃan || liʔ || toddobe || siyeed || saɡaal || tommon |- | East, Somali || [[ISO 639:som|Somali]] || ków || labá || sáddeħ || áfar || ʃán || liħ || toddobá || siddèed || saɡaal || toban |- | East, Somali || [[ISO 639:tqq|Tunni (Af-Tunni)]] || ków || lámma || síddiʔ || áfar || ʃán || líʔ || toddóbo || siyéed || saɡáal || tómon |- | East, Arboroid || [[ISO 639:arv|Arbore]] || tokkó (masc.) /<br/>takká (fem.), ˈtaˈka || laamá, ˈlaːma || sezzé, ˈsɛːze || ʔafúr, ʔaˈfur || tʃénn, t͡ʃɛn || dʒih, ˈd͡ʒi || tuzba, ˈtuːzba || suyé, suˈjɛ || saaɡalɗ,<br/>ˈsaɡal || tommoɲɗ,<br/>ˈtɔmːɔn |- | East, Arboroid || [[ISO 639:bsw|Bayso (Baiso)]] || koo (masc.)<br/>too (fem.) || lɑ́ɑmɑ || sédi || ɑ́fɑr || ken || le || todobɑ́ || siddéd || sɑ́ɑɡɑɑl || tómon |- | East, Arboroid || [[ISO 639:dsh|Daasanach]] || tɪ̀ɡɪ̀ɗɪ̀ (adj.) /<br/>tàqàt͡ʃ ̚ (ord.)/ ʔɛ̀ɾ (ord.) || nàːmə̀ || sɛ̀d̪ɛ̀ || ʔàfʊ̀ɾ || t͡ʃɛ̀n || lɪ̀<sup>h</sup> || t̪ɪ̀ːjə̀ || síɪ̀t̚ || sàːl || t̪òmòn |- | East, Arboroid || [[ISO 639:elo|El Molo]] || t'óko / t'áka || l'ááma || séépe || áfur || kên, cên || yíi || tíípa, s'ápa || fúe || s'áákal || t'ómon |- | South or East || [[ISO 639:dal|Dahalo]] || vattúk<sup>w</sup>e (masc.) /<br/>vatték<sup>w</sup>e (fem.) || líima || kʼaba || saʕála || dáwàtte,<br/>possibly ← 'hand' || sita < Swahili || saba < Swahili || nane || kenda / tis(i)a || kumi |- | South || [[ISO 639:wbj|Alagwa (Wasi)]] || wák || ndʒad || tam || tsʼiɡaħ || kooʔan || laħooʔ || faanqʼw || dakat || ɡwelen || mib<sup>i</sup> |- | South || [[ISO 639:bds|Burunge]] || leyiŋ / leẽ || t͡ʃʼada || tami || t͡ʃʼiɡaħa || koːʔani || laħaʔu || faɴqʼu || daɡati || ɡweleli || mili |- | South || [[ISO 639:gow|Gorowa (Gorwaa)]] || wak || tsʼar || tám || tsʼiyáħ || kooʔán || laħóoʔ || fâanqʼw || dakáat || ɡwaléel / ɡweléel || mibaanɡw |- | South || [[ISO 639:irk|Iraqw]] || wák || tsár || tám || tsíyáħ || kooán || laħoóʔ || faaɴw || dakaát || ɡwaleél || mibaaɴw |}
Summary:
Please note that all contributions to Niidae Wiki may be edited, altered, or removed by other contributors. If you do not want your writing to be edited mercilessly, then do not submit it here.
You are also promising us that you wrote this yourself, or copied it from a public domain or similar free resource (see
Encyclopedia:Copyrights
for details).
Do not submit copyrighted work without permission!
Cancel
Editing help
(opens in new window)
Search
Search
Editing
Cushitic languages
(section)
Add topic